Қазақстан Орталық Азияда алғаш болып «Жасанды интеллект туралы» заңды қабылдап, өңірдегі технологиялық саясаттың жаңа кезеңін ашты. Құжат цифрлық шешімдерді экономикаға, мемлекеттік басқаруға және әлеуметтік салаларға енгізуді жүйелендіріп қана қоймай, адам құқықтарын қорғауды заңнамалық деңгейде бекітіп отыр.
Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігі жаңа заң жасанды интеллект жүйелерін қауіпсіз әрі жауапты пайдаланудың нормаларын айқындайтынын атап өтті. Ең бастысы – автоматтандырылған шешімдер адамды алмастырмайды және азаматтардың таңдау еркіндігіне жасырын ықпал ете алмайды.
Заңға сәйкес, әрбір азамат ЖИ шешім қабылдауға қатысқанын білуге, автоматты шешім өз мүдделеріне әсер етсе, түсіндіру талап етуге және жеке деректерінің тек заңды әрі қорғалған түрде өңделуін талап етуге құқылы.
Мемлекет манипуляция жасайтын, адамның әлсіз тұстарын пайдаланатын, эмоцияны келісімсіз талдайтын немесе әлеуметтік рейтинг жүргізетін жүйелерді әзірлеуге және қолдануға тікелей тыйым салады.
Заң ЖИ арқылы жасалған бейне, сурет, аудио және мәтіндік материалдарды міндетті түрде белгілеуді енгізеді.
«Мұндай материалдар айқын және байқалатындай белгіленуі тиіс, яғни әрбір қолданушы оның жасанды интеллект арқылы генерацияланғанын түсінуі керек. Бұл әсіресе дипфейк және ақпараттық шабуылдар дәуірінде маңызды. Себебі бұрмаланған контент қауіпсіздікке, репутацияға және қоғамдық процестерге әсер етуі мүмкін», делінген ведомство ақпаратында.
Сонымен қатар құжат ұлттық жасанды интеллект платформасын құруды көздейді. Онда: қазақстандық ЖИ модельдері тестіленеді; деректер кітапханалары қалыптастырылады; зерттеушілер мен бизнеске есептеу ресурстары ұсынылады.
Бұл бастама технологиялық тәуелсіздікті күшейтіп, кадрлар дайындау және отандық шешімдерді дамыту үшін базалық инфрақұрылым қалыптастырады.
Сонымен қатар ведомство заңның экономикаға және инвестициялық климатқа әсеріне де тоқталды. ЖИ-ді құқықтық реттеу халықаралық инвесторлар үшін айқын ережелер жасайды, инновациялар мен стартаптарды қолдайды. Сондай-ақ денсаулық сақтау, көлік, білім беру және қауіпсіздік салаларына жаңа шешімдер енгізуге жағдай жасап, цифрлық қызметтерге деген қоғамдық сенімді арттырады.
Дереккөз: Цифрлық даму министрлігі
